طرح توجیهی زعفران گلخانه ای

هزینه احداث گلخانه زعفران

آموزش کاشت گلخانه ای زعفران ( کاشت گلخانه ای زعفران با روش ایروپونیک )

چند سالی است زمزمه هایی مبنی بر امکان کاشت زعفران در گلخانه یا هواکشت زعفران به گوش می رسد. عموما اغراق هایی در مورد این نوع کشت به گوش می رسد از جمله آنکه با روش کاشت زعفران گلخانه ای می توانید برداشت زعفران را تا چندین برابر افزایش دهید!! یا می توانید با این روش چندین بار در سال زعفران برداشت کنید! اگر چه این کار از نظر علمی میتواند ممکن شود اما از لحاظ اقتصادی تا به امروز مقرون به صرفه نیست!

البته که این حرف ها بیشتر شگرد تبلیغاتی حساب می شوند تا واقعیت! کارشناسان کشت گلخانه ای دهکده موفقیت همواره بر این موضوع تاکید دارند که بدون اطلاعات و بدون آموزش نباید پا بر مسیر کشت گلخانه ای بگذارید! این مسیر همانطور که می تواند پرسود باشد می تواند ضرر بسیار زیادی نیز به سرمایه شما وارد کند.

در این مقاله روش کاشت گلخانه ای زعفران را گام به گام آموزش داده ایم اما این مسیر بسیار پر پیچ وخم تر از آنچه در این مقاله گفته شده است می باشد.

آشنایی با کاشت زعفران در گلخانه به روش ایروپونیک

تبلیغات گسترده ای در مورد سوددهی و راحتی کشت گلخانه ای زعفران در شبکه های اجتماعی و سایت ها به چشم میخورد. اکثر این تبلیغات این روش را بسیار ساده جلوه میدهند به طوری که بدون هیچ محدودیتی در اتاق یک خانه و بدون نیاز به زمین برای کشت زعفران این روش رو ممکن میدانند.

اما سوال اینجاست که آیا واقعا انجام کشت زعفران گلخانه ای در خانه ممکن است؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال باید بدانیم که کشت گلخانه چیست و عملکرد یک متخصص در این روش به چه نکات و عواملی خلاصه میشود.

آیروپونیک به معنی هواکشت میباشد. هزینه احداث گلخانه ایروپونیک زعفران به دلیل نیاز به تجهیزات، سیستم ها، نصب و اجرا، در شروع کار بالاست. به همین دلیل داشتن دانش در راه اندازی گلخانه میتواند به کم شدن هزینه ها کمک کند.

در روش ایروپونیک، زعفران در حالی رشد میکند که پیاز بدون قرار گرفتن در بستر ( خاک یا الیاف ) در کف سینی چیده میشود. بنه زعفران توسط اسپری آب حاوی مواد غذایی و رطوبت بالایی که در هوا وجود دارد دوره رشد زایشی خود را می گذراند. گلخانه هواکشت برای فضاهای بسته و کاملا سرپوشیده مناسب میباشد.

از آنجایی که پیاز زعفران در گلخانه آیروپونیک ریشه ای ندارد نمیتواند تغذیه را از طریق ریشه جذب کند بنابراین از بنه هایی در کشت گلخانه استفاده میشود که در سال قبل به خوبی تغذیه شده و ذخایر غذایی کامل تری دارند. اگه فکر میکنید بدلیل قرار نداشتن پیاز درون بستر خاک روند گلدهی کمتر و کندتر است در اشتباه هستید.

تفاوت کشت ایروپونیک با کشت سنتی:

در کشت سنتی، پیاز مواد مغذی مورد نیازش را از دو طریق تامین میکند:

آبکود : مواد مغذی از خاک توسط ریشه جذب می شوند.

محلولپاشی : جذب مواد مغذی توسط برگ ها انجام می شود. اما در کشت ایروپونیک پیاز از ذخایر غذایی که در سال گذشته به همراه دارد استفاده میکند و منافذ یا به اصطلاح علمی روزنه های سطحی که در ساقه یا تیج پیاز زعفران وجود دارد از طریق رطوبت مصنوعی ایجاد شده توسط دستگاه که حاوی مواد مغذی است جذب حداقلی دارند.

طریقه کنترل عوامل محیطی: بسته به نوع سیستم و تجهیزات استفاده شده، به دو روش دستی و اتوماتیک، عوامل محیطی قابل کنترل میباشد.

انواع روش‌های کشت زعفران بدون آب و خاک 

1. ایروپونیک کم‌فشار  (LPA): روش دستی به این صورت است که در طول شب و روز نیروی کار گلخانه باید به صورت دستی دما، رطوبت و… را کنترل کند.

در این روش با هر بار ورود خروج میزانی نور و هوای تازه وارد گلخانه میشود و درصد خطا در عوامل محیطی افزایش میابد. این سیستم‌ ۲۴ ساعت شبانه‌روز احتیاج به مراقبت دارد.

نیاز به کنترل دائم عوامل محیطی می باشد. اکثرا کسانی که در کشت گلخانه از این روش استفاده کرده اند متضرر شده اند ، دلیل انتخاب این روش کنترل ارزان بودن آن است. باید قبول کرد که همیشه درصد خطای سنجش نیرو انسانی بیش از دستگاه است.

2.   2. کشت ایروپونیک فشاربالا (HPA) : سیستم HPA کارایی بهتر و راحت تر و البته مطمئن تری نسبت به روش قبل دارد. این سیستم با فشار بالا و تجهیزات دقیق تر کار میکند. در این روش قطرات آب با فشار بالا به قطرات بسیار ریزی تبدیل می شوند و این موضوع سبب می شود مواد غذایی محلول شده در آب بهتر جذب شوند.

با اینکه تجهیزات استفاده شده در این روش تخصصی تر و در شروع کار گران تر است اما هزینه های جاری را در سالهای آتی را کمتر میکند در نتیجه روش ارزان تری محسوب میشود. سیستم تمام اتوماتیک گلخانه توسط یک سیستم کنترل که به تعدادی از سنسور ها یا ماژولهای رطوبت سنج و دما سنج، سنسور اندازه گیری نور و CO2 متصل است مجهز میشود و دیگر نیاز به ورود خروج دائم نیرو برای کنترل و تنظیم نیاز نمیباشد.

شرایط محیطی برای کشت زعفران به روش ایروپونیک

موقعیت جغرافیایی برای کشت گلخانه زعفران بدون خاک دارای محدودیت نیست و عملاً در هرکدام از استان‌های ایران با هرگونه اقلیمی قابل‌ اجرا است. لازم به ذکر است نور مستقیم نباید وارد گلخانه آیروپونیک زعفران شود و برای پرورش محصول نور معمولی محیط به طور غیرمستقیم کافی است.

نور محیط در بازه‌های زمانی، مختلف می‌باشد که باید تنظیم و کنترل شود. به علت اینکه مراحل اصلی کشت بدون خاک زعفران در نیمه اول سال و مخصوصاً فصل تابستان قرار دارد و عدم نیاز به متراژ بالای بستر کشت پیشنهاد می‌شود به جای استفاده از گلخانه از فضاهای مسقفی مثل سوله یا سالنی نسبتاً کوچک استفاده گردد تا کنترل دما با هزینه کمتر و سهولت بیشتر امکان پذیر باشد.

در غیر این صورت در هر گلخانه‌ای با هر سازه‌ای باید سیستم سرمایشی آن گلخانه توانایی کاهش دما و تنظیم دمای لازم در فصول گرم سال را داشته باشد و عدم توجه به این نکته و ناتوانی در کنترل دما در گلدهی زعفران بسیار مؤثر بوده و به سود نهایی پروژه ضرر مالی خواهد زد.

تجهیزات موردنیاز برای کشت زعفران گلخانه ای به روش ایروپونیک

> پروفایل نبشی یا آهن

>  طبقه

> مه پاش

>  سیستم سرمایشی

>  تایمر

> رطوبت سنج

>  دماسنج متصل به ترموستات

> پکیج آبگرم

> سنسورها برای روشن و خاموش کردن سیستم فوگر و کولر

> دستگاه هواساز

عوامل مؤثر در پرورش زعفران گلخانه‌ای مثل رطوبت، نور و دما بر مبنای ماه‌های سال و بازه‌های زمانی مشخص بوده اما تجهیزات و تأسیسات لازم برای تحقق این عوامل، مرتبط با موقعیت جغرافیایی، متراژ، هندسه و شرایط گلخانه می‌باشد.

چگونگی محقق کردن پارامترهای لازم کشت و فناوری آن را می‌توان توسط تکنسین‌ها و یا مهندسانی در عرصه کشاورزی که شغل و تخصص آنها طراحی و احداث گلخانه می‌باشد بررسی کرد. تمامی هزینه ها و  را در مقاله ی دیگری بررسی کرده ایم.

گام به گام کاشت زعفران در گلخانه

نمایشگر ویدیو

00:00

00:00

 1) سالن کشت گلخانه ای زعفران بدون خاک

برای احداث گلخانه زعفران با سیستم هواکشت (آیروپونیک) و به طور طبقاتی، بهتر است ابعاد سالن 9*11 در نظر گرفته شود. هر قفسه در سالن به عرض 1 متر و طول 9 متر تعبیه می‌شود. سبدهای کشت که پیاز زعفران در آنها قرار می‌گیرند به ابعاد 1*1 روی این قفسه‌ها قرار می‌گیرند.

تأسیسات کولر در قسمت جلوی ردیف‌ها قرار می‌گیرد و می‌توان از طریق کانال‌کشی جریان مناسب از رطوبت و دما در سطح سالن و کلیه طبقات ایجاد کرد. استقرار سیستم مه پاش در امتداد طولی سالن توصیه می‌گردد.

نکته: گلخانه زعفران هرگز نمی‌تواند سازه‌ای مشابه سازه‌های گلخانه با پوشش پلاستیک، پلی‌کربنات یا شیشه داشته باشد، مگر اینکه توسط پرده‌های ویژه پوشیده شود تا از نفوذ نور به گلخانه جلوگیری شود.

کف و دیواره های سازه گلخانه نباید از جنس سیمان باشند زیرا به راحت رطوبت را به خود جذب می کنند که یک عامل حیاتی در رشد زعفران می باشد برای جلوگیری از اتلاف انرژی و رطوبت بهتر است دیواره ها عایق بندی شوند.

نکته: اگر سالن مورد نظر برای کشت دارای پنجره است باید در تنظیم دی اکسید کربن و اکسیژن توجه ویژه ای نمایید. در چنین محیط هایی لازم است از فن های قوی استفاده نمایید.

نکته: در صورتی که محیط گلخانه پنجره ای برای ورود نور ندارد می توانید از نورهای مصنوعی برای رشد تیج های زعفران استفاده نمایید.

1-1) قفسه ها در پرورش زعفران گلخانه ای

قفسه‌هایی باید تهیه یا ساخته شود که طبق‌های زعفران روی آن‌ها قرار گیرد. ابعاد قفسه محدودیت ندارد اما توصیه می‌شود فاصله بین طبقات کمتر از ۴۰ سانتی‌متر نباشد. بهترین فاصله 50 سانتی‌متر است. توجه کنید هر قفسه باید 30 سانتی‌متر از کف سالن هم فاصله داشته باشد بنابراین اگر بخواهیم 6 طبقه داشته باشیم باید ارتفاع سالن 3 متر باشد.

قفسه‌ها می‌تواند با هر متریالی که توانایی استقامت و تحمل پیازها را داشته باشد ساخته شود که به این منظور بهترین گزینه استفاده از میل‌گرد و جوشکاری می‌باشد اما این کار پرهزینه است. استفاده از نبشی‌های سوراخ‌دار پیچ‌ومهره و یا آهن (به شرط مقاوم‌سازی سازه) کم هزینه تر است. گزینه ی دیگر استفاده از قفسه های آماده موجود در بازار است.

برای کاهش هزینه ی کاشت زعفران در گلخانه می توانید قفسه ها را خودتون بسازید.برای ساخت قفسه ها به 250 – 300 کیلوگرم آهن نیاز داریم.

آموزش را در مقاله ی دیگری از دهکده موفقیت مطالعه کنید.

 1-2) طبقات در کاشت زعفران گلخانه ای

طبقات می‌تواند از جنس چوب یا پلاستیک باشد، اما سطح آن نباید صفحه ای شکل باشد زیرا برای گردش جریان هوا و حفظ سلامت پیازها می‌بایست دارای شیارها یا سوراخ‌های متعددی باشد در صورت انتخاب سازه چوبی برای طبقه‌ها توصیه می‌شود ابعاد طبقه‌ها 1*1 مترمربع یا 1 متر در ۷۰ سانتیمتر باشد. ارتفاع دیوار دور طبقه‌ها نیز به طور معمول می‌تواند ۵ سانتیمتر باشد و عرض چوب‌های تشکیل‌دهنده طبقه‌های قفسه‌ها بین ۷ تا ۸ سانتیمتر و ضخامت آن‌ها نیم تا یک سانتی‌متر و یا بیشتر باشد.

طبقه‌های پلاستیکی با قالب آماده نیز می‌تواند نسبت به طبقه‌های چوبی بی‌زحمت تر و به لحاظ هزینه به‌صرفه‌تر باشد. قفسه و طبقه‌ها بهتر است قبل از خردادماه آماده شود. پیشنهاد می‌گردد نوع قفس‌ها از جنس گالوانیزه یا چوب تهیه گردد.

1-3) سیستم سرمایشی گلخانه زعفران

انتخاب نوع سیستم سرمایشی بستگی به هزینه‌ای دارد که به آن اختصاص می‌یابد. در مناطق گرم کشت محصولات در تابستان و درون گلخانه بدون انجام تهویه مناسب و خنک کردن گلخانه با استفاده از سیستم سرمایشی امکان‌پذیر نیست؛ چون درجه حرارت محیط به‌سرعت از تحمل گیاه تجاوز می‌کند.

لازم است از کولرهای آبی در گلخانه‌های کوچک و کولرهای آبی صنعتی در گلخانه‌های بزرگ استفاده کرد. راه‌حل دیگر برای تجهیزات گلخانه استفاده از فن‌های مکنده هوا در یک طرف گلخانه و قراردادن پوشال و الیاف و عبور آب از روی آنها در طرف دیگر می‌باشد که باعث می‌شود جریان هوا خنک به درون گلخانه هدایت شود.

سیستم سرمایشی تبخیری یکی از سیستم های سرمایشی در کاشت زعفران به صورت ایروپونیک است که در دو نوع پوشالی و سلولزی موجود می‌باشد و میزان خنک‌کنندگی این سیستم به میزان دما و رطوبت در هوای آزاد بستگی دارد. منظور از هوای آزاد هوای خارج از گلخانه است. توان خنک‌کنندگی نیز با کاهش میزان رطوبت و دما در هوای خارج از گلخانه افزایش می‌یابد.

از دیگر مزیت‌های این سیستم این است که علاوه بر خنک‌کنندگی می‌تواند باعث افزایش رطوبت محیط گلخانه نیز شود و به دلیل اینکه در روش گلخانه‌ای ما نیاز به رطوبت داریم این خاصیت سیستم می‌تواند بسیار مفید و کارآمد باشد.

 1-4) رطوبت ساز (مه پاش)

برای تأمین رطوبت محیط باید از دستگاه‌های رطوبت ساز استفاده کرد که بر مبنای متراژ گلخانه، هندسه محیط و هزینه مدنظر باید تهیه شود. رطوبت ساز در سه نوع مه پاش نازلی، مه پاش صنعتی، رطوبت ساز اولتراسونیک موجود می‌باشد که هرکدام دارای محاسن و معایبی است.

بهترین نوع رطوبت ساز اولتراسونیک می‌باشد که صدای بسیار کمی دارد و انرژی خیلی کمی مصرف می‌کند. مه پاش باید جایی باشد که تماس مستقیم با پیاز نداشته باشد.

2) تهیه پیاز کشت ایروپونیک زعفران

بعد از فراهم‌کردن گلخانه زعفران، قفسه‌ها، طبقه و تجهیزات لازم بر مبنای سطح کشت و هزینه‌ای که برای این کار در نظر گرفته شده نوبت به تهیه پیازهای زعفران می‌رسد. توصیه جدی می‌شود که تمامی اقدامات مذکور یعنی آماده‌سازی گلخانه و ساخت قفسه‌ها و تهیه طبق‌ها و تجهیزات قبل از خرید پیازها انجام شود.

خرید پیازها از نیمه اردیبهشت‌ماه تا نهایتاً نیمه تیرماه انجام شود زیرا در این زمان پیاز در خواب حقیقی کامل قرار دارد (خوابی که به‌اصطلاح رایج برای درختان و دیگر گیاهان خواب زمستانی نام دارد) و بهترین فرصت برای حمل‌ونقل پیاز زعفران می‌باشد.

ویژگی های پیاز زعفران گلخانه ای :

1. پیازهایی که به روش آیروپونیک یا هوا کشت گل میدهند، عموما از ذخایر غذایی سالهای قبل خود استفاده میکنند به همین جهت در کشت گلخانه ای از پیاز های سورت شده با میانگین وزنی 20-12 گرم استفاده می شود.
2. پیاز زعفران مانند بنه های دیگر قابلیت نگهداری و یا انبار کردن طولانی مدت را ندارند و اگر شرایط محیطی خوبی نداشته باشند قالبا دچار بیماری های قارچی حادی مثل زوال گشته و ازبین میروند. بنابراین توصیه میشود به هیچ عنوان بنه انباری نخرید.
3. بیماری ها نظیر قارچ و کنه ها و آلودگی هایی مثل کپک به سرعت در بنه ها منتقل میشود پس دقت کنید بنه عاری از هرگونه آلودگی باشد.
4. بعضا واسطه ها برای افزایش وزن بنه قبل از خروج آنها از زمین، اقدام به انجام آبیاری میکنند. دقت کنید حداکثر رطوبت موجود در پیاز زعفران ۱۵- 20% است و رطوبتی بیش از این مقدار حاکی از وجود مشکل و تقلب است.

وجود 15-10 درصد خاک و پوشال جهت سلامت پیازها هنگام جابه جایی الزامیست. بنه زعفران هنگام جابه جایی بخشی از رطوبت موجود را از دست میدهد و تعرق دارد. خاک بین پیاز آب از دست رفته از بنه را به خود جذب میکند و سبب عدم ایجاد کپک و بیماری میشود.

5. مرغوبیت زمین و پیاز به اعتبار شخص فروشنده وابسته است. اغلب کشاورزنی که حاضر به فروش پیاز زعفران به دلال میشوند زمین های دیم و بدون رسیدگی و کوددهی دارند. این امر به دلیل هزینه کمیست که دلالها میپردازند.

در 99% مواقع گیاهان هنگام جابه جایی دچار تنش میشوند و بنه زعفران هم از این قائده مستثنی نیست، پوشال و پوشینه برای زعفران حکم لباس را دارد و از تنش وارد شده میکاهد. بنابراین حداکثر تلاشتان این باشد که بنه نقره شده نخرید و پیاز را در محل گلخانه نقره کنید!

اصلی ترین و مهم ترین بخش سرمایه گزاری تهیه بنه است. در بخش دوم نگهداری و پرورش بنه است که به دانش ما متکی است. بنه زعفران فقط از طریق جوانه تکثیر میشود پس باید به بنه در تمام مراحل زندگی اهمیت ویژه داشت. بطور کلی به ازای هر تیج اصلی بنه در سال آینده یک پیاز جدید تکثیر میکند.

3) آماده سازی پیازها در کشت گلخانه ای زعفران به روش آیروپونیک

در اواخر شهریورماه  دوره ی خواب پیاز زعفران  تمام شده و به‌صورت ظاهری فعالیت خود را آغاز می‌کنند و شروع به جوانه زدن می‌کنند هنگامی‌که طول جوانه‌های پیازها به ۲ الی ۳ سانتیمتر رسید باید محیط تاریک را برای پیاز را روشن کرد.

روشن‌کردن محیط باید تدریجی باشد و در طول یک هفته مرحله‌به‌مرحله و هر روز بیشتر از روز قبل منافذ پوشانده شده را باز و نور محیط را زیاد کرد. اگر از روش دوم انبارداری در تاریکی استفاده کردید که پیازهای شما در گلخانه حاضر و آماده است اما اگر روش اول استفاده می‌کنید بعد از اتمام دوره انبارداری در تاریکی باید طبق‌هایی که پیازها در آن چیده شدن را در قفسه ساخته شده قرار داد.

در طی یک یا دوهفته از اواخر مرداد تا شهریور که پیازها به گلخانه انتقال داده می‌شوند، فضا باید تاریک باشد دما 23-20 و رطوبت 80-70درصد باشد تا زمانی که جوانه ها دو الی سه سانت رشد کنند. بعد از اینکه جوانه‌ها 2-3 سانتی شدن و وارد بیداری حقیقی شد، به طور تدریجی در طی یک هفته روشن سازی محیط ارام ارام اتفاق می‌افتد و نور به گیاه می‌رسد.

این موضوع اوایل مهرماه اتفاق می‌افتد دمای محیط گلخانه باید بین ۱۹ الی ۲۳ درجه سانتیگراد و رطوبت محیط نیز بین ۸۰ تا ۸۵ درصد باشد.

3-2) نقره و ضدعفونی‌کردن پیازها در تولید زعفران گلخانه ایپیازهای زعفران نهایتاً تا تیرماه باید تهیه شود. حداکثر تا شهریورماه فرصت برای انتقال به گلخانه وجود دارد. قبل از انبارکردن پیازها باید آنها را نقره کرد.

زعفران کاران پاک کردن پیاز را نقره کردن میگویند. حین سورت بندی پوشینه های اضافی و تُکمه های زیر پیاز ( پیاز مادری سال قبل ) جدا میشوند. همانطور که گفته شد پوشینه ها عایق بنه در برابر تنش های دمایی و محیطی هستند پس به طور کامل جدا نمیشوند و حداقل دو لایه از پوشال رو بر روی غده سفید نگه داشته میشود. بهتر مکان و زمان برای نقره شدن بنه در محل گلخانه و قبل از ورود به سالن انبارداری میباشد.

انتهای برخی از پیاز ها تکه ای پولکی شکل چسبیده است. این تکه همان پیاز مادریست که در سال تمام ذخایر خود را به بنه های دختری خود منتقل کرده و حالا دیگر چیزی از آن باقی نمانده است. نحوه صحیح نقره کردن به این شکل است که ابتدا این تکمه جدا میشود و سپس پوشال اضافی رو باکشیدن به سمت بالا از بدنه بنه جدا میکنیم.

یعنی پوشال‌های اضافی اطراف پیاز زعفران را جدا کرد. نقره کردن پیاز به این معنی نیست که باید پوشال و پوستی که پیاز را احاطه کرده جدا شود در حدی که پیاز لخت شود. نقره کردن باعث می‌شود که پیازهای زخم‌خورده، له شده و گندیده و مبتلا به قارچ و معیوب جدا شود تا دیگر پیازها را خراب نکرده و هم کنترل بیشتری بر روی روند رشد پیازها داشته باشیم.

در هنگام نقره کردن لازم است اقدام به سورت کردن پیازها نمایید. سورت در کشت زعفران به معنی جداسازی پیاز ها و تقسیم کردن آنها از نظر اندازه میباشد.

پیاز ها از نظر حجم جسمی به سه دسته : بزرگ، متوسط و کوچیک تقسیم میشوند. قبل از انبار داری و زمان تحویل اولین کار سورت کردن پیازهاست. پیازهایی که دارای زدگی، خوردگی و یا حتی آسیب های جزئی هستن از بقیه جدا میشوند، این پیاز ها به شدت مستعد جذب بیماری هستند و ورودشان به محیط گلخانه به معنی انتقال بیماری به همه بنه ها می باشد.

بعد از نقره کردن، پیازها را در کیسه‌های توری یا سبد پلاستیکی و در محیطی به دمای نسبی ۲۵ تا ۲۸ درجه و رطوبت 50-60درصد قرار می‌دهیم. شکل چیدمان پیازها باید به‌گونه‌ای باشد که گردش هوا به‌راحتی برای پیاز امکان‌پذیر باشد زیرا عدم گردش هوا باعث گندیدن پیازها می‌شود.

سبد های پلاستیکی یا توری‌ها باید با یکدیگر و از دیوارها و سطح زمین فاصله مشخصی داشته باشد. از اواخر تیرماه تا اواخر شهریورماه پیازها به‌ظاهر فعالیتی ندارد اما در اندام خود در حال آماده‌سازی برای فعالیت می‌باشد؛ بنابراین مانند مادری که جنین را حمل می‌کند در حد امکان باید از ضربه، حمل‌ونقل سنگین و شک‌های دمایی جلوگیری کرد.

در اواخر مردادماه باید پیازها را برای انتقال به گلخانه و چیدمان در قفسه‌ها آماده و ضدعفونی کنیم برای ضدعفونی و باکتری زدایی باید محلولی متشکل از قارچ‌کش و کنه‌کش را فراهم کرد (به نسب 2 به 1000) و پیازها را در یک سبد چید (در هر سبد 1 کیلوگرم پیاز) و به مدت ۲ تا ۳ ثانیه درون حوضچه از قارچ‌کش و کنه‌کش فروبرد. ترجیحاً این کار در حداقل یک هفته قبل از انتقال به گلخانه انجام شود تا رطوبت باقی‌مانده در پیاز مشکلی ایجاد نکند.

بعد از ضدعفونی پیازها را پهن کنید، این کار را به این جهت انجام می‌دهند که پیازها خشک شود و پیاز زعفران جهت کاشت آماده شود. مرحله بعدی بذر مال بنه ها می باشد.

برای جلوگیری از دوکی شدن پیاز و درشت شدن پیاز و حذف جوانه های جانبی ترکیبی از انواع اکسین، جیبرلین‌، سیتوکینین، اتیلن، هیومیک اسید، اسید امینه های فعال و همچنین پروتئین گیاهی با توجه به وضعیت پیازها استفاده میکنیم.

بیشتر بخوانید : صفر تا صد مراحل

 3-3 ) ضدعفونی قفسه‌ها و جایگاه کشت 

ضدعفونی سطح بستر و سینی با ۲۵٪ کربن دزیم ۵۰۰ برای جلوگیری از بیماری انجام می‌شود. پس از تهیه پیاز، نقره کردن و باکتری زدایی پیازها، طبقه و قفسه‌ها؛  پیاز زعفران در طبقه‌هایی که به انتخاب افراد چوبی یا پلاستیکی می‌باشند بدون فاصله و کنار هم به‌نحوی‌که قسمت فوقانی پیازها به سمت بالا قرار بگیرد باید چیده شود.

این اقدام در هفته آخر مردادماه تا هفته اول شهریورماه انجام می‌شود پس از چیدن پیازها در طبقه‌ها باید پیازها را در تاریکی مطلق قرارداد که این مرحله در دو روش اجرا می‌شود

روش اول:

تمامی پیازها به‌صورت فشرده مثل طبقه‌های فرهای شیرینی‌پزی روی‌هم قرار می‌گیرند تا محیط کوچکی ایجاد شود و فاصله ۵ سانتیمتری از بالا از پایین و پهلوها از سطح دیوار و زمین ایجاد می‌شود تا هوا جریان یابد دم‌کردگی اتفاق نیفتد و سپس تمامی منافذ نور را پوشانده و محیط را کاملاً تاریک می‌کنیم. از مزایای این روش فضای کمتری هست که اشغال می‌کند و در صرفه‌جویی انرژی برای کنترل نور، رطوبت و دما مؤثر است.

روش دوم:

پس از چیده شدن پیازها در طبقه‌ها همه طبقه‌ها را در قفسه‌های گلخانه (که باید تا قبل از این آماده شده باشند) قرار می‌دهیم سپس تمامی منافذ نور را پوشانده و محیط را کاملاً تاریک می‌کنیم از مزایای این روش این است که در مرحله بعدی، یعنی انتقال پیازها به گلخانه زودتر به وقوع پیوسته و عملاً تا روییدن گل‌ها زحمت خاصی در کار نیست. در مرحله انبارداری می‌بایست دمای محیط بین ۲۳ تا ۲۸ درجه و رطوبت نیز بین ۷۰ تا ۸۰ درجه باشد.

4 ) گلدهی زعفران در کشت ایروپونیک زعفران

بهترین  در گلخانه درست مانند کشت خاکی در تیرماه می باشد به این ترتیب در اوایل آبان‌ماه به  می رسیم و تمامی پیازهایی که بالای ۱۵ گرم هستند شروع به گل دادن خواهند کرد در این مرحله دمای گلخانه باید بین ۱۰ الی ۱۳ درجه سانتیگراد و رطوبت نیز بین ۸۵ تا ۹۰ درصد باشد.

بعد از گلدهی پیازهای زعفران برای برداشت گل می‌توان هر طبقه را از قفسه خارج کرد و گل‌های آن را چیده سپس سراغ طبقه بعدی برویم در روش سنتی از هر یک کیلو گل زعفران به طور میانگین بین ۸ تا ۱۰ گرم زعفران خشک به دست می‌آید درحالی‌که در کشت گلخانه از هر کیلو زعفران به طور میانگین ۲۵ گرم زعفران خشک شده حاصل می‌شود یعنی دو تا سه برابر کشت سنتی.

 5) انتقال پیاز های گلخانه به خاک

بعد از گذراندن مراحل ضدعفونی (همان‌طور که قبل از کشت در گلخانه انجام شد) و حذف جوانه‌های اضافی پیاز ها به زمین باز گردانده میشود و در سال بعد مراحلی که گفته شد تکرار می‌شود.

آبدهی آن در تمام مراحل در زمین به روال سیستم کشت خاکی انجام می‌شود. خاک زمین باید از نوع خاک سبک باشد تا پیاز بتواند علاوه بر تأمین مواد غذایی در مقابل شرایط خاص منطقه‌ای نیز مقاومت کند. بهترین اقدام در مورد بررسی خاک آن است که از زمین موردنظر آزمایش خاک تهیه و به آزمایشگاه‌های آب‌ و خاک برده شود. در آزمایش خاک مشخص می شود بافت خاک نیاز به اصلاح دارد یا خیر همچنین کمبود یا بیشبود عناصر ضروری با این آزمایش مشخص می شود. تا بتوانید را انتخاب نمایید

در اواخر دوره گلدهی یعنی اواخر آبان‌ماه زمین باید شخم عمیق زده شود و سپس نسبت به متراژ زمین و توصیه افراد باتجربه و آزمایش خاک حتماً کود گاوی پوسیده استفاده شود. همراه با کود گاوی برحسب آزمایش خاک از کودهای فسفاته، پتاس بالا و نیتروژن دار و همچنین ریزمغذی ها در زمین پخش کرده و بعد آن را با تراکتور با زمین مخلوط می کنیم. زمین ایده‌آل به‌ازای هر تن پیاز ۲۰۰۰ متر می‌باشد که در صورت محدودیت و عدم وجود فضای کافی می‌تواند هزار متر برای هر تن استفاده نمود.

زمین کشت زعفران باید بدون کلوخه و سنگ باشد اگر بعد از شخم زدن کلوخه های موجود در زمین زیاد بود باید به وسیله ی دیسک اقدام به خرد کردن کلوخه ها نمایید. اگر متراژ زمین کم است می توانید به کمک کارگر و بیل اقدام به شکستن کلوخه ها نمایید.

در نظر داشته باشید که برای هر پیاز ۱۰ سانتی‌متر مربع فضای خوبی است. اگر در دسترسی به زمین محدودیت دارید می‌توانید این فضا را به ۷ سانتی‌متر کاهش دهیم ۲۰۰ پیاز در هر مترمربع می‌توان به‌صورت فشرده کشت کرد. باید در نظر گرفت پیاز در این حالت بیشتر از روش کاشت عادی و ایده آل تغذیه شود.

اگر قصد کشت در قسمت های کوهپایه ای را دارید احتمالا در زمین مورد نظر تکه سنگ های زیادی وجود دارد که پیش از انتقال پیاز ها باید کاملا صاف شده و از روی زمین برداشته شود. این کار را به وسیله ی سنگ جمع کن های پشت تراکتوری انجام می دهند.

اوایل یا اواسط آذرماه بعد از برداشت و اتمام کامل دوره گلدهی برگ های پیاز سبز شده و زمان انتقال آنها به خاک فرا می رسد. برای حمل‌ونقل پیازها به سمت زمین می‌توان در هر طبقه جوانه‌های پیازها را با دست روی‌ هم خوابانید تا هنگام حمل‌ونقل به آنان آسیب وارد نشود برای کاشت پیاز می‌توان از روش کشت زعفران به صورت شیار کشی، کرت‌بندی و گندم‌کاری استفاده نمود.

6) تغذیه پیازها

مرحله ی بعد از انتقال، تغذیه پیاز زعفران با استفاده از می باشد. بدین منظور لازم است یک آبیاری با کودهای نیتروژنه انجام شود. این آبیاری هنگامی انجام می شود که پیازها در حال جمع کردن تغذیه و آماده شدن برای تکثیر هستند در واقع این آبیاری به تکثیر بهتر پیازها کمک خواهد کرد.

بعد از انجام آبیاری از اوایل دی ماه تغذیه اصلی پیاز با استفاده از محلول پاشی ها انجام می شود. اولین محلول پاشی ابتدای دی ماه و سایر محلول پاشی ها با فاصله 10 تا 20 بعد از یکدیگر انجام می شوند. کودهای مورد استفاده در محلول پاشی بهتر است با استفاده از آزمایش خاک کشاورزی تعیین شوند.

به صورت کلی از کودهای کامل npk، کودهای اسید آمینه و جلبک دریایی برای تغذیه استفاده می شود. اما تجویز درست کوددهی تضمین کننده سود سال بعد شماست بنابراین پیشنهاد ما این است که در این مورد بیشتر احتیاط کنید.

اهمیت گیاه شناسی پیاز زعفران در موفقیت کشت گلخانه :

پیاز زعفران مثل هر گیاه دیگری چرخه زندگی خاص خودش را دارد. اگه به درس آشنایی با اندام پیاز زعفران و زندگی بنه دقت کرده باشین در هر ماه سال بخشی از پیاز رشد میکند. مثلا آذر ماه بعد از گلدهی رشد ریشه و برگ قسمت های مهم از اندام هستند که رشد اصلی آنها را در این زمان می باشد پس توجه اصلی ما نیز  برای استفاده از کود معطوف به کود هایی میشود  که بر روی رشد ریشه اثر دارند. البته برای انتخاب کود لازم است از کودشناسی هم تا حدودی اطلاعات داشته باشیم و با عناصر غذایی آشنا باشیم.

با دفعات متعدد آزمون و خطا و تجربه هایی که به شکست ختم شد به موفقیت کشت گلخانه نزدیک شدم. اگه بخوایم در یک جمله خلاصه وار سِیره تجربه ای که داشتم رو بگم، اون جمله آن است که : مسیره رسیدن به موفقیت در کشت گلخونه زعفران، از کشت سنتی زعفران میگذره. برای اثبات این حرف دو دلیل محکم دارم:

1. توانایی بارور کردن بنه گلخانه در هرکسی وجود ندارد.
2. عمده بودجه برای راه اندازی گلخانه زعفران و حتی احداث مزرعه زعفران به تهیه پیاز اختصاص داده میشود. بعلاوه قیمت پیاز زعفران گلخانه ای سه برابر بیشتر از قیمت پیاز کشت سنتی می باشد.

بررسی دلیل اول : انتقال پیاز به خاک و چالش هایی که همراه داره سبب میشود تا نتوانیم هر سال از بنه های قبل استفاده کنیم. پیاز زعفران بعد از اتمام دوره گلدهی در محیط گلخانه، برای تکثیر و تولید مثل و همچنین تغذیه و بارور سازی بنه های دختری به خاک منتقل میشود.  بیش از 70درصد تغذیه از خاک تامین میشود پس انتقال بنه به زمین الزامی و حیاتی است. پیاز های مناسب برای کشت در گلخانه اصولا وزنی بین 10 تا20 گرم دارند و تنها شرایط رشد و تغذیه اصولی است که بنه رو به این وزن میرساند.

نکته ای باید بهش توجه داشت این است که اگر پیاز هر سال تکثیر میشود، به این معنی است که بنه های تکثیر شده از نظر وزنی کوچکتر از بنه های مادری هستند و با تغذیه میشود تا حد زیادی وزن بنه ها را افزایش داد اما درشت کردن بنه ای که از گلخانه منتقل شده به همین سادگی مُیَسَّر نمی شود، چرا؟

به این دلیل که دوره رشد پیاز زعفران مهرماه شروع میشود و نیمی از رسیدگی ها منجمله : آب اول-گلآب در مهر ماه قبل از گلدهی، آب دوم-زاج آب در آبان ماه بعد از اتمام گلدهی و یک نوبت از محلول پاشی های سه گانه در آذرماه با رشد اولیه برگ ها در کشت سنتی انجام میشود اما با توجه به اینکه در کشت گلخانه پیاز تا اواخر آذر ماه در حال گذراندن عملیات گلدهی و مصرف ذخایر غذایی بنه مادری هست این موارد تغذیه ای را از دست میدهد. پیاز زعفران در کشت خاکی در نوبت اول آبیاری علاوه بر جذب رطوبت، مقداری املاح و مواد معدنی هم جذب میکند. بعد از گلدهی رشد رویشی(برگ)، زایشی(ریشه) و نطفه گذاری-بچه زایی انجام میشود و در زاج آب کود ها با هدف کمک به رشد این اندام داده شوند. بعد از این دو نوبت آب، بخشی از تغذیه توسط ریشه جذب بنه مادری شده و از بنه مادری به بنه دختری منتقل میشود. بنه های دختری علاوه برای جذب تغذیه از مادر و توسط محلول پاشی بر روی برگ ها جذب مواد ریز و درشت مغذی دارند.

گلدهی سال بعد بنه های تازه تکثیر شده مستقیما به تغذیه سال جاری آنها بستگی دارد و متاسفانه بنه هایی که تو محیط گلخانه قرار دارند این سه نوبت تغذیه رو از دست میدهند.

جمع بندی: با توجه به این که اواخر آذر بنه از گلخانه به زمین منتقل میشود و اردیبهشت به خواب میرود، پیازهای منتقل شده از گلخونه زمان زیادی برای جبران تغذیه، تکثیر و تکمیلِ بلوغ ندارند. سوای این بحث، پیاز مادری در گلخانه بیشتر ذخایر غذایی خود را صرف گلدهی کرده و ذخایر غذایی زیادی برای بچه زایی و تکثیر باقی نمانده است. پس پیازهای دختری متولد شده از این پیاز ضعیف تر از پیازهای تکثیر شده از پیازهای کشت سنتی می باشد.

نتیجه گیری: بدون تجربه و دانش کشت سنتی، توانایی بارور کردن جهت استفاده مجدد در گلخانه رو به طور 100% نداریم.

بررسی دلیل دوم: اولین راه افزایش سود در هرکاری بالاخص کشت زعفران کاهش هزینه اولیست، عمده هزینه احداث و راه اندازی گلخانه خرید پیاز می باشد و با توجه به اینکه قیمت بنه مناسب کشت گلخانه 3-2 برابر بنه کشت سنتی است،آیا بهتر نیست که پیاز زعفران گلخانه رو خودمون تولید کنیم؟ با تولید پیاز زعفرون با هدف استفاده در گلخانه با یک تیر دو نشون میزنیم. با این کار علاوه براینکه 50% از هزینه های اولیه کسر میشود، تجربه و دانش کشت سنتی هم کسب میکنید.

با تمام این تفاسیر اگه زمینی به متراژ بیشتر از 3000 متر در اختیار دارید و بازار هدف خاصی برای تولید زعفران گلخانه ندارید کشت سنتی انجام برای شما بهتر است.

زمین پشتیبان: زمین تولید پیاز گلخانه زمین پشتیبان گفته میشود، این زمین طبق آزمون خاک آماده سازی میشه و تغذیه این بنه ها طبق نامه آنالیز برگ تجویز و انجام میشود.

زعفران در گلخانه چند بار گل می دهد؟

زعفران در گلخانه یک بار گل می دهد مانند کشت در زمین کشاورزی اما می توان با شکستن خواب پیاز زعفران، می شود در سال دوبار از پیازها گل زعفران برداشت کرد. اما پیشنهاد دهکده موفقیت این است که از این روش استفاده نکنید و سرمایه ی اصلی کشت زعفران که پیازها هستند را از بین نبرید.

 صفر تا صد کشت زعفران

گلخانه زعفران (کشت ایروپونیک زعفران و کشت هیدروپونیک زعفران) چندسالی هست که در جهان رونق پیدا کرده و در کشورهای مختلفی اجرا می‌شود. این گیاه در قابل کشت است. با این حال همیشه این سوال مطرح می‌شود که بین کشت گلخانه‌ای زعفران و کشت خاکی زعفران کدام یک بهتر است؟ ما در این مقاله، مزایا و معایب کشت گلخانه ای زعفران را برسی کرده ایم تا بتوانیم در فرایند تصمیم‌گیری شما در رابطه با انتخاب روش کشت موثر باشیم. همچنین برای اطلاع از زعفران در متراژ های مختلف، کلیک کنید.

  زعفران چه نوع گیاهیست؟

گیاه نام آشنای زعفران، با نام گویشی کهن ‹‹کرکمیس›› و اسم قدیمی ‹‹کرکمینسه›› یکی از گران ترین گیاهان ادویه ای و دارویی جهان می‌باشد. این گیاه با جام گلی مشتمل بر سه گلبرگ و سه کاسبرگ هم رنگ بنفش و سه پرچم زرد و کلاله سه شاخه ای به رنگ قرمز سیر، گیاهی چندساله و متعلق به خانواده زنبقیان Iridaceae است. نام علمی این گیاه، کرکوس ساتیوس Crocus Sativus می‌باشد.

 تاریخچه کشت زعفران

زعفران گیاهیست که که با نام ایران گره خورده است و اساساً در نواحی خشک و نیمه خشک کشور رویش دارد. عده ای تاریخ کشت طلای سرخ را در زمان حکومت مادها بر ایران می‌دانند. برخی از محققین نیز خاستگاه زعفران را در منطقه وسیع تری از کره زمین شامل یونان، ترکیه، آسیای صغیر و ایران می‌دانند. طبق کتب تاریخی، در زمان پارت ها زعفران ایران به روم و یونان و سپس چین صادر می‌شد.

در ایران باستان زعفران در شهرهای همدان، کرمانشاه، ابرشتجان و قم وبرخی از نواحی مازندران کشت می‌شد. ایرانیان در هنگام عبادت از زعفران به عنوان پیشکش برای خدا، استفاده می‌کردند. هخامنشیان بسیار به کشت زعفران اهمیت می‌دادند. طبق اسناد تاریخی، اسکندر مقدونی پس از استیلا بر ایران، شخصاً، به پیروی از کوروش، از زعفران برای استحمام استفاده می‌کرد. و همچون کوروش به خواص درمانی زعفران معتقد بود. اعراب در دوره ساسانیان با زعفران آشنا شدند بعد از اسلام زعفران نواحی بروجرد، نهاوند، روداور، ری واصفهان معروف بود.

متاسفانه بعد از حمله مغول ها به ایران کشت زعفران در اکثر نقاط ایران منقرض گردید. مقارن با همین ایام زعفران کاری دربیرجند وقاین (قهستان، قاینات) آغاز شد ومحصول آن محبوبیت و شهرتی یافته که تا امروز استمرار پیدا کرده است. در متون قدیمی پزشکی و ادبی جهان، به زعفران ایران اشاره شده است. زعفران صرفا کاربرد خوراکی ندارد. بله فواید و کاربردهای بسیار زیادی دارد که اکنون اغلب آنها به فراموشی سپرده شده است. هم اکنون زعفران در ایران، مصر، اسپانیا،چین، ایتالیا، ترکیه، سوئیس و پاکستان کشت می‌شود.

گلخانه زعفران برای اولین بار در کشور چین در سال ۲۰۰۶ توسط جوان چینی به نام آقای (بِن) دانشجوی رشته کشاورزی، در جهان اجرایی و در سال۲۰۱۲ به دستور رئیس‌جمهوری وقت چین ملّی شد. به طوریکه کشت هیدروپونیک زعفران در حال حاضر اصلی‌ترین نوع کشت زعفران در چین می‌باشد. در کنار چین به عنوان بزرگترین تولید کننده زعفران گلخانه ای ,کشورهایی از قبیل اسپانیا، امارات، ترکیه، شمال افغانستان و هندوستان نیز ازین نوع کشت استقبال کرده اند.

  مزایای کشت زعفران

به گفته ی مراکز علمی تحقیقاتی کشاورزی، ارزیابی روند تغییرات سطح زیر کشت زعفران در طی 30 سال اخیر نشان می‌دهد که کشت این محصول در ایران افزایش قابل‌توجهی یافته است؛ به‌طوری که زعفران هم‌اکنون در 21 استان کشور در سطحی معادل 88 هزار هکتار کشت می‌­شود. 95 درصد زعفران ایران در منطقه خراسان کشت می‌شود. تربت حیدریه،‌ گناباد، حاشیه رود بیرجند، قائن و فردوس از مناطق اصلی کشت زعفران ایران به شمار می‌روند.

 نکات کشت زعفران

1- زعفران؛ نیاز آبی کمی دارد وتعداد دفعات آبیاری آن کم می‌باشد. برای  کشت در مناطق کم آب بسیار مناسب است. این گیاه تابستان  وقتی به خواب می‌رود به آب نیاز ندارد. توجه داشته باشید هرچند زعفران گیاهی مقاوم به کم آبی است اما نباید در شرایط تنش خشکی قرار گیرد زیرا کمبود رطوبت خاک، موجب کاهش عملکرد زعفران می‌شود.

2- زعفران ارزش اقتصادی بالایی دارد و بسیار مورد توجه بازارهای جهانی می‌باشد به طوریکه گران ترین محصول کشاورزی جهان و مهم ترین محصول صادراتی کشاورزی ایران است.

نکته:.با توجه به خشک سالی های اخیر و کمبود منابع آبی و از طرفی ارزش اقتصادی بالای زعفران، کشاورزان به کشت این محصول ترغیب شده اند.

3- آسان بودن کشت زعفران و نیاز به نیروی کم جهت مدیریت کشت

4- کم هزینه بودن کشت و عدم نیاز به چندین بار کشت: زعفران نیاز به انبار کردن ندارد درنتیجه از پرداخت هزینه جهت انبار کردن بی نیاز هستید. از طرفی پیاز زعفران در زمین به مدت 7 ـ 4 و در بعضی مناطق تا 10 سال باقی مانده و محصول می‌دهد و از این نظر احتیاجی به کاشت مجدد زعفران در سال های بعد ندارد. بعد از گذشت چند سال، شما علاوه بر سود برداشت سالانه زعفران می‌توانید پیازها را از خاک خارج کرده و از طریق فروش پیازها نیز سود خوبی کسب کنید.

5- کشت زعفران نقش مؤثری در ایجاد اشتغال پایدار دارد

زعفران نه تنها از نظر ایجاد درآمد، معیشتی مناسب برای خانوارها مهیا کرده است، بلکه توانسته است اشتغال زایی مناسبی برای مردم فراهم سازد. برنامه ریزان اقتصادی کشور می توانند با ترویج توسعه ی کشت زعفران موجب کاهش سطح بیکاری و کاهش مهاجرت روستاییان شوند.

6- زعفران نقش موثری در در حفاظت از منابع آب و خاک دارد

7- تمامی قسمت های زعفران  قابل استفاده می‌باشد به طوریکه از پیازهای ریز و برگ های آن، کاسبرگ و گلبرگ و همین طور پرچم های آن به ترتیب در دامداری، صنایع رنگرزی و زنبورداری استفاده می‌شود.

  مشکلات بازار جهانی زعفران ایران

ایران با تولید بیش از 90 درصد زعفران جهان بزرگترین تولید کننده زعفران در میان کشورها می‌باشد. از نظر مرغوب بودن و کیفیت نیز زعفران ایران در جهان حرف اول را می‌زند. با همه این ها نباید از رقبایی که در بازار وجود دارند غافل شویم. کشت زعفران به دلیل ارزش افزوده و سوداوری  بالایی که دارد بسیار مورد توجه کشورهای مختلف قرار گرفته است. افغانستان، امارات، اسپانیا و چین از جمله کشورهایی هستند که در چند سال گذشته وارد بازار زعفران شده و جایگاه ایران را به مخاطره انداخته اند. در حال حاضر کشور اسپانيا بزرگترين رقيب ايران در بازار جهاني بوده و در سال هاي اخير با فعاليت هاي گسترده خود توانسته است بخشي از سهم ايران را در بازار جهاني زعفران در تصاحب خود در آورد و باعث کاهش سهم ايران در اين بازار شوند. کشور چین نیز از طریق افزایش کشت زعفران به صورت گلخانه ای و نیز از طریق فروش «زعفران تقلبی و بی کیفیت» با نام زعفران ایران به بازار زعفران ایران لطمه زده است گرچه این کشورها از لحاظ میزان تولید توان رقابت با ایران را در شرایط کنونی ندارند اما می‌تواند با صادرات زعفران ارزان قیمت و یا تقلبی به بازار زعفران ایران ضربه بزنند. در سالهای اخیر در سایه بی نظارتی و قاچاق پیاز زعفران از ایران سود زیادی نصیب بازار زعفران افغانستان شده است و  اکنون بالاترین فروش زعفران در چین و حتی در اروپا و آمریکا به افغانستان اختصاص دارد.

 مزایای کشت گلخانه ای زعفران

۱- کاهش هدر رفت آب و افزایش بهره‌وری مصرف آب به خصوص در کشورهایی مثل ایران که با بحران کم آبی مواجه هستند.

2-افزایش راندمان بازدهی و برداشت محصول نسبت به کشت خاکی.

3-قابلیت انجام در مساحت‌ های کم و استفاده حداکثر از فضا و کشت به صورت طبقاتی به طوری که می‌توان ده هزار متر مربع را در یک محیط هزار متری اجرا نمود.

4-قابلیت انجام این نوع کشت در همه‌جا.

5-افزایش کیفیت کلاله های زعفران و افزایش عیار زعفران به دلیل در امان ماندن از تابش مستقیم آفتاب و درنتیجه تولید محصولی با کیفیت تر.

6-تسهیل در فرایند برداشت زعفران.

7-کنترل بهتر و راحت‌تر آفات و بیماری‌های قارچی و نیز افزایش کنترل بر روی شرایط محیطی به طوریکه عملیات سمپاشی، وجین و مبارزه با علفهای هرز  و عملیات برداشت کنترل شده به آسانی انجام می‌گیرد.

8- در کشت گلخانه ای زعفران، شرایط محیطی بسیار مناسب و بهداشتی و به دور از هر نوع آلودگی در مقایسه با کشت سنتی وجود دارد.

9-درکشت گلخانه‌ای از همان سال اول می‌توان در صورت رعایت شرایط به سوددهی بالایی رسید اما در کشت خاکی در سال‌های پنجم و ششم كشت، به سوددهی عالی می‌رسد.

10-کشت گلخانه ای زعفران باعث به کارگیری نیروی کار بیشتر و اشتغال زایی در کشور می‌شود.

-11 در روش سنتی پیاز زعفران به مدت بسیار طولانی و چندین سال و به دور از دید و دسترسی در زیر خاک دفن شده که موجب افزایش بیماری در پیاز و خاک می شود در کشت نوین پیاز در دسترس بوده و مراقبت های لازم به راحتی و سهولت انجام می شود.

12-رطوبت و نور مورد نیاز قابل تنظیم است.

 معایب کشت گلخانه ای زعفران (کشت هیدروپونیک و کشت آیروپونیک)

1-وابسته بودن گشت گلخانه ای زعفران به کشت خاکی و در نتیجه هزینه بر بودن این نوع کشت برای کشاورزان

2-هزینه اولیه تأسیس این سیستم‌ها بالا است هر چند برخی کارشناسان این عرصه معتقدند در کشت گلخانه ای زعفران به دلیل حذف برخی عملیات‌های هزینه‌بر کشاورزی از قبیل آماده‌سازی زمین، آبیاری و… این هزینه اولیه بازگشته و سودی چند برابر را نصیب تولیدکنندگان می‌کند.

3-برای انجام انواع کشت گلخانه‌ای زعفران بایستی از پیازهای درشت‌تر نسبت به کشت در خاک استفاده شود که این موضوع هم خود شامل هزینه بیشتری است.

4- صرف وقت و به کارگیری نیروی کار بیشتر

  تولید زعفران گلخانه ای در ایران

کشت گلخانه‌ای زعفران اخیراً در کشورهای مختلفی انجام‌شده و ظاهراً هم بسیار موفق عمل کرده به همین دلیل در کشور ما  نیز مانند سایر کشورها مردم ترغیب به احداث گلخانه زعفران شده‌اندتا علاوه بر افزایش تولید، از خسارت احتمالی ابتدای فصل سرما زدگی و بارش باران در امان باشند.  بااین‌حال کشت مدرن و گلخانه‌ای زعفران هنوز نتوانسته آب‌ و هوای ویژه مناطقی چون خراسان ایران را بازسازی کند و به همین دلیل کیفیت زعفران گلخانه‌ای را نمی‌توان با زعفران سنتی مقایسه کرد.

  صفر تا صد کاشت زعفران گلخانه ای

اولین گام در آموزش صفر تا صد کاشت زعفران در گلخانه، فراهم کردن، مقدمات کشت گلخانه ای زعفران هست. توجه به نوع و ساختار گلخانه در این مرحله لازمست. ساختار گلخانه باید به گونه ای باشد که از نفوذ نور مستقیم خورشید به داخل گلخانه جلوگیری کند. شما میتوانید توسط پوشش هایی مانند شید گلخانه، از ورود مستقیم نور آفتاب به داخل گلخانه جلوگیری کنید. در قدم دوم، نوبت به تهیه طبق و قفسه جهت بستر سازی کاشت و پرورش زعفران می رسد. می‌توانید از طبق های چوبی، فلزی و حتی پلاستیکی استفاده کنید. توصیه ما استفاده از طبق های چوبی هست چرا که بادوام ترند.

  تجهیزات مورد نیاز گلخانه زعفران 

1. محیط بسته مانند انباری
2. زمین کشاورزی برای انتقال پیاز ها به خاک بعد از گلدهی
3. سیستم سرمایشی (فن و پد، کولر) و سیستم گرمایشی (هیتر و بخاری) و تامین کننده رطوبت (فوگر) بخاری
4. قفسه‌ و طبق‌های نگه‌دارنده پیاز

  مراحل مختلف کشت زعفران گلخانه ای

 1- تهیه پیاز مرغوب و درشت زعفران

پیاز زعفران رکن اصلی کاشت گلخانه ای زعفران است. در خرداد ماه پیاز زعفران به خواب عمیقی رفته و لذا اوسط این ماه بهترین زمان برای تهیه کردن و حمل و نقل و جا به جایی پیاز زعفران است. در تیرماه به هیچ وجه اینکار را نکنید زیرا به پیاز شوک وارد شده و همین امر سبب می‌شود پیاز گلدهی و یا تولید گل نداشته باشد. ضمناً توجه کنید که پیازهای تهیه شده عاری از آفات باشد و وزنشان زیر 15 گرم نباشد زیرا پیازچه سبک عملکرد تولید زعفران را به شدت پایین خواهد آورد. پس از آن تا زمان قبل انتقال پیازها به گلخانه، آنها را در مکانی که دارای 25 درجه حرارت و رطوبت 40_55 درصدی است نگهداری کنید.

  2- انتقال پیاز های زعفران به سالن کشت

قبل از انتقال پیازچه به داخل سالن، ابتدا باید سالن  و پیاز زعفران را ضد عفونی نمایید و سپس آنها را در طبقه‌های آماده شده از قبل بچینید. این مرحله اواخر شهریور ماه صورت می‌گیرد. پس از قرار گیری پیاز ها در طبق، می بایست دما 23 الی 25 درجه سانتی گراد و رطوبت بین 75 تا 85 درصد بوده و از ورود نور خورشید به داخل گلخانه زعفران جلوگیری شود (محیط باید کاملا تاریک باشد). دقت کنید که پیاز هیچگونه تماسی با آب نداشته باشد زیرا این امر باعث تولید ریشه در پیاز شده و از توان پیاز زعفران می‌کاهد. در این مرحله پیازچه ها شروع به بیدار شدن می‌کنند.

در مهر ماه در کنار جوانه های اصلی پیاز، جوانه های فرعی شروع به رشد می‌کنند که باید حتماً آنها را حذف کنید. بعد از رشد تمامی پیازچه‌ها دمای محیط را به ۱۷ درجه سانتی گراد برسانید. این دما بهترین دما جهت گلدهی زعفران می‌باشد. پیاز در اواخر آبان یا اوایل آذر شروع به گلدهی می‌کند. گلدهی پیاز زعفران، بین 15 تا 20 روز طول خواهد کشید. لازم است در این مرجله هر روز گلها چیده و پاکسازی شوند. پس از برداشت گلها، باید از داخل گل زعفران کلاله های قرمز رنگ جدا شده و به روش های متفاوت پاکسازی، و سپس روانه بازار فروش شود. در خشک کردن زعفران باید دقت شود تا عطر و رنگ آن محفوظ بماند.

هر پیازچه ( پیاز چه ۱۵ تا ۲۰ گرمی ) در شرایط گلخانه به طور متوسط ۱۲ تا ۱۴ عدد گل تولید می‌کند. اصلی‌ترین سود یک گلخانه زعفران این است که شما بتوانید با انجام صحیح مدیریت کودی وزن پیازهای خودتان را به بیش از ۳۰ گرم برسانید و این موضوع منجر به افزایش تعداد گل و در نهایت بازدهی کشت شما می‌شود.

  3- انتقال پیازچه زعفران به زمین

بعد از برداشت گل باید هر چه سریع تر پیازچه ها را به زمین از قبل آماده شده انتقال داده شود و در موقع انتقال باید مواظب بود که به برگهای پیازچه آسیبی نرسد. ترکیب خاک مورد نظر برای بازگشت پیاز زعفران به خاک باید شنی رسی باشد و مساحت مورد نظر برای هر پیاز باید 10 متر مربع در نظر گرفته شود پس از کاشت پیاز زعفران در زمین، زمان کود دهی و آبیاری زعفران فرا می‌رسد. لازم به ذکر است بعد از انتقال پیازچه‌ها به خاک باید عناصر مورد نیاز گیاه بوسیله  آبیاری و محلول پاشی در اختیار گیاه قرار بگیرد. آخرین کود دهی و آبیاری زعفران در ماه اردیبهشت دقیقاً در مرحله ای که برگ های زعفران شروع به زرد شدن می‌کنند صورت می‌گیرد. در هنگام کود دادن به زعفران نباید علف هرزی در زمین وجود داشته باشد.

 مراحل  کاشت زعفران در گلخانه 

1: جدا کردن پیاز گیاه از خاک  در خردادماه  و نگه داری از آن در محیطی با تهویه مناسب
2: انتقال پیازهای با وزن بیش از 10 گرم  به گلخانه در شهریور ماه

3: در مهرماه، پیازها شروع به جوانه زدن می‌کنند. باید دقت داشت که جوانه‌های فرعی زعفران می‌بایست حذف شوند زیرا امکان گل‌دهی پیاز را کاهش می‌دهند.

توجه: تأمین آب موردنیاز پیاز تنها از طریق اسپری محیطی و استفاده از رطوبت محیط است. تماس مستقیم پیاز با آب، خودداری کنید.

4: از اواخر آبان تا اوایل آذر، پیاز به گل‌دهی می‌رسد و زمان برداشت محصول است.
5: پس از برداشت گل زعفران، پیاز ضدعفونی شده و با حذف جوانه‌های اضافی قابلیت کاشت دوباره و محصول دهی برای سال بعد را خواهد داشت.

 آفات زعفران

آفات زعفران متنوع بوده و شامل گونه هایی از کنه های گیاهی، حشرات و  جوندگانی همچون جوجه تیغی، موش حقیقی و موش کور می‌باشند.

  کشت زعفران گلخانه ای

کشت گلخانه‌ای زعفران (کاشت زعفران به دو روش ایروپونیک و هیدروپونیک) اخیراً در کشورهای مختلفی انجام‌شده و ظاهراً هم بسیار موفق بوده است. بزرگ ترین مزیت این نوع کشت استفاده حداکثر از فضا و سطح زیر کشت به سبب طبقاتی بودن و تراکم کشت بالاست که این موضوع هزینه تهیه زمین زراعی و عملیات مربوط به آماده سازی زمین را به شدت کاهش می‌دهد و از طرفی باعث افزایش تولید محصول می‌شود  علاوه بر این در این نوع کشت محصول در فضایی سالم‌تر و بهداشتی تر تولید می‌شود. با اینحال این نوع کشت در کنار مزایایی که دارد معایبی نیز دارد که در ادامه ذکر می‌کنیم.

  کشت هیدروپونیک زعفران

هیدروپونیک از روش‌های کشت گلخانه‌ای زعفران بوده که به آن آب‌ کشت هم می‌گویند. در این روش، گیاه زعفران دوره رشد کوتاه و سرعت رشد بالایی دارد. در کشت زعفران به روش هیدروپونیک، به خاک نیازی نیست.

 مزایای کشت هیدروپونیک زعفران

• استفاده از حداکثر فضای گلخانه وکشت به صورت طبقاتی و درنتیجه تراکم کشت بسیار بالا
• عدم نیاز به فراییند آماده سازی زمین و کاهش هزینه ها
• کاهش مصرف آب
• کاهش هزینه های مبارزه با آفات و بیماریهایی که گیاه را تهدید می‌کند.
• کنترل آسانتر نور، رطوبت، دما

  معایب کشت هیدروپونیک زعفران

1. هزینه بالا کشت محصول در. چرا که به افراد متخصص و سیستم‌های تمام اتوماتیک نیاز دارد.
2. کیفیت زعفرانی که از این روش به دست می‌آید، در مقایسه با زعفران که به روش سنتی کشت شده پایین هست.

 کشت ایروپونیک زعفران یا هواکشت

روش یا هواکشت، در فضای غیر باز و بدون نیاز به خاک است. در این روش ریشه‌های زعفران در خاک معلق هستند و مواد غذایی و معدنی از طریق اسپری به گیاه زعفران می‌رسد. در این روش گیاه نباید هیچ‌گونه تماس مستقیم با آب داشته باشد در غیر اینصورت، امکان پوسیدگی پیاز و انتقال بیماری وجود خواهد داشت.

 مزایای کشت ایروپونیک زعفران

• کنترل آفات و بیماری‌ها و شرایط محیطی و در امان ماندن پیاز زعفران از آلودگی ها و  حمله جوندگان
• دوری از نور مستقیم خورشید که باعث می‌شود خطر از بین رفتن طعم و رنگ و عطر زعفران کاهش یابد.
• سم‌پاشی آسان، قابل‌کنترل و بدون ریسک
• کاهش تلفات خرابی پیازهای زعفران
• کاهش مصرف آب
• افزایش راندمان تولید
• آسان و سریع بودن عمیلیات برداشت محصول نسبت به روش کاشت خاکی زعفران

 معایب کشت ایروپونیک زعفران

• هزینه بالای این نوع سیستم های کشت
• کیفیت پایین زعفران نسبت به کاشت سنتی

 کاشت زعفران در گلخانه خانگی

اگر قصد کاشت زعفران در گلخانه کوچک را دارید، می‌توانید ضمن رعایت سه نکته، پشت بام خانه تان یا یکی از اتاق ها را به گلخانه تبدیل کنید.
1- از چهارچوب فلزی برای اسکلت گلخانه استفاده کنید.

2- سیستم آب‌رسانی قطره‌ای تهیه کنید.

3- قالب و قفسه‌های کشت زعفران را آماده کنید. فاصله بین پیازها در قفسه باید بین 3-5 سانتیمتر در هر ردیف و فاصله 10-15 سانتی متر بین هر دو ردیف باشد.

  میزان درآمد گلخانه زعفران

با توجه به اینکه در سال اول پیاز استفاده کردید در گلخانه زعفران، محصول از کیفیت بالا و مرغوبی برخوردار نیست، نباید توقع محصولی زیاد داشت.
ولی درسال های دوم به بعد، با توجه به تغذیه مناسب و به موقع گیاه (آبیاری و محلول پاشی) و افزایش وزن پیاز، این رقم از هر تن پیاز به بالای یک کیلو گرم پوشال خواهد رسید. میزان درآمد شما از گلخانه زعفران با میزان برداشت زعفران در گلخانه ارتباط مستقیم دارد. شما با شرکت در دوره آموزش کاشت زعفران درگلخانه می توانید با جزییات این نوع کشت و نحوه کسب درامد از آن آشنا شوید.

نتیجه گیری: همه‌ی مطالبی که در بالا بیان شد برای تائید یا تکذیب کشت گلخانه‌ای زعفران نیست بلکه هدف بیان اطلاعات لازم درباره کاشت گلخانه‌ای این محصول بوده، تا کسانی که قصد انجام این نوع کشت رادارند با آگاهی تصمیم بگیرند. کشت گلخانه ای زعفران موافقین و مخالفین خود را دارد. با این حال با توجه مزایا و معایب کشت گلخانه ای زعفران که ذکر کردیم می‌توانیم بگوییم انجام دادن یا ندادن کشت گلخانه‌ای بستگی به  منطقه کشت،امکانات و شرایط هر فرد دارد و نمی‌توان به آسانی برای همه افراد یک روش را توصیه کرد. شما می توانید برای دریافت مشاوره در باب احداث گلخانه زعفران، با کارشناسان تماس حاصل کنید.

جدیدترین استارت آپ ها با موضوعات کارآفرینی

1. ثبت و یا تغییرات شرکت
2. تدوین استراتژی کسب و کار
3. طراحی سایت
4. بازرگانی و صادرات و واردات
5. استانداردسازی و گواهینامه های ایزو
6. .اخذ مجورها و برون سپاری کارهای اداری
7. برندسازی
8. خرید تجهیزات کسب و کار
9. خرید مصالح ساختمانی