طرح توجیهی احداث سردخانه، با هدف ارائه اطلاعات ضروری و حیاتی این طرح به سرمایه گذاران، سازمان های صادرکننده مجوز و بانک ها، تهیه می شود. فساد پذیری برخی از انواع مواد غذایی باعث شده است که نگهداری آنها در سردخانه ها از واجبات باشد. افزون بر آن عواملی مانند عدم فرا رسیدن زمان مناسب برای توزیع محصول، نگهداری مواد غذایی برای زمان های خاص مانند عید نوروز یا ماه رمضان، حفظ مواد اولیه مورد نیاز برای کارخانجات مواد غذایی و ذخیره مواد غذایی منجمد وارداتی، استفاده از خدمات سردخانه ای را به ضرورت تبدیل می کند.
سفارش طرح توجیهی احداث سردخانه
برای سفارش طرح توجیهی احداث سردخانه می توانید با کارشناسان ما در کانون مشاوران طرح توجیهی تماس بگیرید.
به طور کلی سردخانه ها از لحاظ دمای کاری به سه نوع زیر صفر، بالای صفر و دومداره دسته بندی می شوند. سردخانه های زیر صفر محلی برای نگهداری مواد غذایی فاسد شدنی مانند گوشت، مرغ، ماهی و میگو منجمد، فرآورده های پروتئینی مانند همبرگر و ناگت ، مواد لبنی مانند کره و بستنی و … می باشند.
سردخانه های بالای صفر نیز به منظور تازه نگه داشتن میوه و سبزیجات، لبنیات تازه و … احداث می گردند. سردخانه دو مداره یا دو منظوره نیز سردخانه ای است که در هر دو رنج دمایی بالای صفر و زیر صفر قابل استفاده است.
طرح توجیهی سردخانه به منظور اخذ مجوز
کارآفرینانی که قصد احداث سردخانه را دارند، باید برای اخذ جواز تاسیس به وزارت جهاد کشاورزی مراجعه نمایند. جواز تاسیس در حقیقت به منزله موافقت اصولی اولیه است که برای احداث سردخانه به سرمایه گذاران اعطا می گردد. از طریق این جواز سرمایه گذاران می توانند، به اجرای طرح و راه اندازی تجهیزات مورد نیاز سردخانه بپردازند.
سرمایه گذاران قادر خواهند بود، پس از استعلامات دریافتی از سازمان های محیط زیست، دامپزشکی، دارایی، منابع طبیعی، شهرداری و … به اخذ پروانه بهره برداری از وزارت جهاد کشاورزی اقدام نمایند.
در این راستا، طرح توجیهی سردخانه از مستندات مهمی است که عموما در پروسه اخذ مجوز سردخانه توسط سازمان های ذیربط درخواست می گردد. بیزینس پلن سردخانه باید حاوی تمامی سرفصل های درخواستی سازمان ها بوده و مانند آینه ای، تمامی اطلاعات طرح را به صورت واقعی به سازمان های متولی صدور مجوز بازتاب دهد.
تنظیم طرح توجیهی سردخانه جهت اخذ تسهیلات بانکی
راه اندازی انواع سردخانه بخصوص سردخانه های سوله ای و خریداری تجهیزات مورد نیاز آن، مستلزم سرمایه بزرگی است؛ بنابراین اکثر سرمایه گذاران تمایل دارند، برای پوشش برخی از هزینه ها، تسهیلات بانکی دریافت نمایند. بانک های عامل برای پرداخت تسهیلات کم بهره عموما توسط وزارت جهاد کشاورزی به متقاضی معرفی می گردند.
طرح توجیهی سردخانه از مهم ترین مدارکی است که بانک برای اعطای تسهیلات از سرمایه گذار درخواست می نماید. طرح توجیهی فوق، وظیفه متقاعد کردن بانک به توجیه پذیری طرح را بر عهده داشته و مطابق آخرین استانداردهای بانکی تهیه می شود.
چرا باید در احداث سردخانه سرمایه گذاری کنیم؟
به اعتقاد کارشناسان در طرح توجیهی سردخانه، سرمایه گذاری در این عرصه کاملا رضایت بخش است زیرا سردخانه ها از صنایع پرسود در کشور به ما حساب می آیند. ذخیره محصولات و عرضه آن ها در زمانی که کمبود محصول در بازار وجود دارد، سود قابل توجهی را نصیب کشاورزان، باغداران، دامداران و تولیدکنندگان مواد غذایی می کند. در این میان، سردخانه ها نقش کلیدی در تازه نگه داشتن مواد غذایی داشته و از اهمیت بسزایی برخوردار هستند.
احداث سردخانه مترادف با سود است؛ البته در صورتی که ملزومات طراحی سردخانه و انتخاب محل مناسب برای احداث آن رعایت گردد. احداث سردخانه در نزدیکی باغات کشاورزی، محل های صید ماهی و میگو، کشتارگاه ها، کارخانجات مواد غذایی و مناطق مرزی کشور که واردات گوشت و مرغ منجمد از آن مناطق صورت می گیرد، همواره هوشمندانه خواهد بود.
راه اندازی سردخانه دو منظوره به چه افرادی توصیه می گردد؟
طبق مطالعات کارشناسان در طرح توجیهی سردخانه، احداث سردخانه دومداره یا دومنظوره به سرمایه بزرگتری از سردخانه تک کاره یعنی زیر صفر یا بالای صفر نیاز دارد. دو مداره کردن سردخانه برای سرمایه گذارانی مناسب است که قصد احداث سردخانه بزرگی را داشته و نمی خواهند، در هیچ فصلی از سال، سردخانه آنها بدون استفاده باقی بماند.
سردخانه هایی که به صورت همزمان به ذخیره سازی تره بار و همچنین مواد پروتئینی و لبنی مشغول هستند نیز نیازمند تجهیزات مناسب برای دومداره کردن سردخانه می باشند. ضمن این که سردخانه های وابسته به فروشگاه های زنجیره ای، رستوران ها، تالارها و کارخانجات مواد غذایی نیز معمولا به صورت دو منظوره طراحی می گردند.
محاسبه سرمایه مورد نیاز توسط طرح توجیهی سردخانه
سرمایه لازم برای احداث یک سردخانه به ظرفیت سردخانه و نوع سردخانه یعنی زیر صفر، بالای صفر یا دومنظوره بودن آن بستگی دارد. سردخانه ها عموما با ظرفیت های 100 تنی، 500 تنی، 1000 تنی، 2000 تنی، 3000 تنی، 5000 تنی، 10.000 تنی و بیشتر احداث می گردند.
قسمت عمده ای از سرمایه اولیه برای راه اندازی تجهیزات سرمایش شامل کندانسور، کمپرسور، اپراتور و … صرف می شود. ضمن این که ساخت سوله سردخانه، عایق بندی سوله، راه اندازی تاسیسات برق رسانی و سایر زیرساخت های طرح نیز نیازمند بودجه جداگانه ای است.
گفتنی است، سردخانه های با ظرفیت 2000 تن به بالا، باید به صورت آمونیاکی طراحی شوند؛ اما برای ظرفیت های پایین تر می توان، سردخانه را به صورت تبرید فریونی نیز طراحی نمود که هر کدام نیازمند سرمایه متفاوتی می باشند. کارشناسان برای محاسبه سرمایه اولیه در طرح توجیهی سردخانه، تحقیقات وسیع میدانی انجام داده و داده های روز را در نظر می گیرند.
برآورد هزینه ها توسط طرح توجیهی سردخانه
افزون بر سرمایه ثابت، راه اندازی سردخانه مستلزم هزینه های متعددی است. به علت تعدد و تنوع هزینه ها، بهتر است، محاسبه هزینه های طرح توسط متخصصین انجام گردد. جالب است بدانید، برآورد هزینه ها به صورت تیزبینانه و واقعی از دستاوردهای طرح توجیهی سردخانه است.
هزینه زمین از جمله هزینه های مهم و اساسی در این طرح می باشد. طبق بررسی های کارشناسان برای احداث یک سردخانه دو منظوره با ظرفیت 3000 تن، به زمینی با ابعاد 5500 متر مربع و زیربنای 2700 متر مربع نیازمندیم که مبلغ هزینه آن به محل احداث سردخانه بستگی دارد.
برای ظرفیت تولید فوق، تعداد 9 نفر نیز نیروی انسانی نیاز است که حقوق و مزایای آنها با نرخ روز محاسبه می گردد. هزینه خریداری دوره ای گاز فریون یا آمونیاک برای سیستم سرمایشی نیز از هزینه های مهم سردخانه می باشد. سایر هزینه های مهم این طرح نیز شامل هزینه تعمیر و سرویس تجهیزات و هزینه حامل های انرژی و سوخت مصرفی هستند که در طرح توجیهی سردخانه با نرخ روز معین می شوند.
بررسی سود پروژه طرح توجیهی احداث سردخانه
احداث سردخانه در صورتی که در مکان مناسب و با تجهیزات مناسب انجام گردد، همواره سودآور است. به طوری که نرخ بازده داخلی سردخانه توسط کارشناسان و نگارندگان طرح توجیهی سردخانه، حداقل 30 درصد برآورد شده است. در این میان، سردخانه های دو منظوره از میزان بازدهی بالاتری برخوردارند زیرا انواع مواد غذایی را در دماهای زیر صفر و بالای صفر می توان، در آنها نگه داری نمود.
درآمد سردخانه ها از طریق حق العمل کاری نگهداری و ذخیره مواد غذایی است که از مشتریان دریافت می شود. همه ساله، تعرفه حق العمل کاری از طریق وزارت بازرگانی اعلام شده و سردخانه ها مکلف به رعایت آن می باشند.
کارشناسان برای تخمین سود در طرح توجیهی سردخانه، نوع سردخانه، ظرفیت سردخانه، نوع محصولات نگهداری شده، استهلاک تجهیزات و تعرفه حق العمل کاری را به صورت به روز در نظر می گیرند.
مشخصات انواع سردخانه ها در طرح توجیهی احداث سردخانه
سردخانه زیر صفر: سردخانه های زیر صفر برای نگهداری مواد منجمد چون گوشت دام، طیور و آبزیان، بستنی، پنیر پیتزا، همبرگر، ناگت، فلافل و … به کار می روند. سردخانه های زیر صفر در ایران عموما تا دمای منفی 32 درجه سانتی گراد و با ظرفیت های 1.5 تا 70 اسب بخار احداث می شوند.
سردخانه بالای صفر: دمای زیر صفر باعث ایجاد فساد میکروبی در میوه و سبزی می گردد. دمای کاری برای سردخانه های بالای صفر، بین 1 تا 5 درجه سانتی گراد است و برای تازه نگه داشتن انواع تره بار، قارچ، مواد غذایی تازه و … استفاده می گردند.
سردخانه دومداره یا دومنظوره: دما در سردخانه های دومداره می تواند، از طریق سیستم تبرد اختصاصی به بالای صفر و یا زیر صفر تغییر پیدا کند. این سیستم دارای دو مدار جداگانه سرمایشی است که شرایط را برای نگهداری انواع مواد غذایی آماده می کند.
سیستم سرمایشی سردخانه دومنظوره
طرح توجیهی سردخانه با ارائه دانش فنی نیز به عملیاتی کردن طرح توسط سرمایه گذاران کمک می کند. سردخانه های دو منظوره از موتورهای تبرد مخصوصی استفاده می کنند که قابلیت ایجاد برودت تا دمای منفی 32 درجه سانتی گراد را دارا می باشند.
سیستم سرمایشی در این سردخانه ها مجهز به کمپرسورهای رفت و برگشت هرمتیک (Hermetic) و سمی هرمتیک (Semi Hermetic) است. مونتاژ لوله های سرمایش در سردخانه های دو منظوره با جوش نقره درصد بالا انجام می گردد تا هیچ گونه اتلاف برودت در لوله ها به وجود نیاید.
بر حسب ظرفیت سردخانه و شرایط آب و هوایی منطقه احداث سردخانه، از کندانسورهای آب خنک و هوای خنک متفاوت در سیستم سرمایش استفاده می شود. سیستم سرمایش این سردخانه ها مجهز به عملیات یخ زدایی اتوماتیک نیز می باشد.
در سردخانه های دو منظوره در هنگام تغییر حالت از دمای زیر صفر به بالای صفر و بالعکس، اتاق های سردخانه با مواد نانو شستشو و کاملا ضدعفونی می گردند تا مواد غذایی بوی نامطبوع به خود نگیرند.
عایق سازی سردخانه دومداره در طرح توجیهی احداث سردخانه
عایق سازی و درزگیری در سردخانه های دو منظوره به صورت کامل تر و دقیق تری از سردخانه های معمولی اجرا می گردد. علاوه بر استفاده از پشم سنگ، عایق حرارتی پلی اورتان بلوکی و یا تزریقی ضخیم تر و همچنین ساندویچ پانل ها در اتاق های سردخانه، درزگیری نیز باید به صورت کامل انجام گردد.
تمامی درزها از کناره های درب گرفته تا گوشه های دیوار و سقف توسط عایق های حرارتی ضخیم به خوبی عایق سازی می شوند. درب های سردخانه نیز باید مجهز به یراق آلات مرغوب بوده و با نوارهای درزگیر باکیفیت عایق بندی گردند.
انواع سردخانه های دو منظوره از لحاظ شکل ظاهری
طرح توجیهی سردخانه، نوع سازه سردخانه را نیز بسته به مشخصات طرح شرح می دهد. سردخانه ها از لحاظ شکل ظاهری و ابعاد به انواع زیر تقسیم بندی می گردند:
- سردخانه کانکسی: سردخانه های کانکسی به صورت پیش ساخته و با دیوارهای عایق بوده و قابلیت جابجایی از جایی به جای دیگر را دارند.
- سردخانه اتاقکی: سردخانه های اتاقکی با عایق سازی حرارتی یک مکان یا ساختمان به وجود می آیند. با پوشاندن دیوارهای اتاق با ساندویچ پنل ها یا عایق های پلی اورتان می توان، یک سردخانه اتاقکی تولید کرد.
- سردخانه سوله ای: سردخانه های سوله ای به صورت سوله فلزی، خرپایی و یا تیرورقی و با عایق سازی دیوارها، کف و سقف، در ابعاد و مقیاس های متفاوت پیاده سازی می گردند. توضیح این که احداث سردخانه های سوله ای مستلزم هزینه بالاتری است.
انواع سردخانه ها از لحاظ نوع گاز مصرفی در طرح توجیهی احداث سردخانه
سردخانه ها از لحاظ گاز مصرفی مبرد به دو نوع آمونیاکی و فریونی دسته بندی می گردند. به طور کلی مبردهای فریونی در سردخانه های کوچک سوله ای، سردخانه های کانکسی و سردخانه های اتاقکی استفاده می گردند. مزیت سردخانه های فریونی، هزینه پایین تر نگهداری از سیستم در آنها می باشد. گاز فریون در سیستم های سرمایشی کوچک مانند یخچال، فریزر و … نیز به کار می رود.
به علت گرانی گاز فریون، استفاده از آن در سیستم های سردخانه ای بزرگ مقرون به صرفه نیست. سردخانه های صنعتی و بزرگ از گاز آمونیاک به عنوان گاز مبرد استفاده می کنند. لوله های سرمایش در سردخانه های آمونیاکی دارای قطر کوچک تری هستند و سردخانه های آمونیاکی مصرف برق کمتری دارند. طبق مطالعات کارشناسان در طرح توجیهی سردخانه، احداث سردخانه آمونیاکی در مقیاس بزرگ دارای توجیه اقتصادی بالاتری می باشد.
احداث سردخانه خرما در طرح توجیهی احداث سردخانه:
در مناطق تولید خرما، سردخانههای خاصی برای نگهداری این محصول حیاتی هستند. این سردخانهها باید دما و رطوبت مناسبی را برای حفظ تازگی خرماها ارائه دهند.
سردخانه صنعتی در طرح توجیهی احداث سردخانه :
سردخانههای صنعتی علاوه بر نگهداری مواد غذایی، برای محصولاتی مانند داروها، مواد شیمیایی و محصولات الکترونیکی نیز استفاده میشوند. آنها دارای تجهیزات پیشرفتهتری هستند و دما و رطوبت دقیقتری را حفظ میکنند.
مزایا و اهمیت سردخانهها:
افزایش عمر مفید مواد غذایی
کاهش تلفات و ضایعات مواد غذایی
ایجاد امکان توزیع و تأمین پایدار مواد غذایی
حفظ کیفیت و ایمنی مواد غذایی
مشکلات و چالشها:
هزینههای ساخت و نگهداری
مصرف انرژی بالا
مدیریت دما و رطوبت به صورت دقیق
تأمین تجهیزات و تخصصهای مورد نیاز
معرفی تجهیزات مورد نیاز برای احداث سردخانه
تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز پروژه بسته به مشخصات و مختصات سردخانه توسط طرح توجیهی سردخانه معرفی می گردد. برخی از تجهیزات مورد نیاز این طرح عبارتند از:
- یونیت کمپرسور
- کندانسور تبخیری
- مخزن اویل سپراتور
- مخزن رسیور
- اپراتور با 2 و 4 فن
- اکسپنشن ولو
- شیر برقی
- فیلتر درایر
- مخزن سپراتور
- ترانسمیتر فشار
- سنسور دما
- ساندویچ پانل و عایق پلی اورتان
- درب کشویی و درب لولایی
- پالت باکس
- تابلو برق
- لیفتراک برقی
- فرغون دستی
- باسکول
- لوله های سرمایشی سردخانه و شیر آلات
- تجهیزات آزمایشگاهی
آشنایی با نحوه عملکرد سیستم های سردخانه در طرح توجیهی احداث سردخانه
سیستم سردخانه مبتنی بر یک چرخه از گاز مبرد می باشد. گاز مبرد (آمونیاک یا فریون) در کل سیستم چرخیده و با جذب گرما و انتقال آن به محیط بیرونی، سیستم را خنک سازی می کند. کمپرسور قلب یک سیستم سرمایشی در سردخانه است. کمپرسور دارای مکشی قوی است و گاز مبرد را به سمت خود جذب کرده و با فشار آن را در سیستم پخش می کند. در همین حین، دمای گاز به شدت بالا رفته و با فشار وارد کندانسور می شود.
وظیفه کندانسور، خنک سازی و تبدیل گاز مبرد داغ به مایع است. به علت تفاوت دمای بیرون سردخانه و کندانسور، میعان ایجاد می شود و گاز مبرد تبدیل به مایع می گردد. سپس حرارت توسط سیستم به بیرون منتقل شده و مایع مبرد در لوله های سرمایشی پخش شده و خنک سازی انجام می شود. مایع سرد پس از عبور از بخش فشار شکن، مجددا از طریق سیم پیچ های اپراتور تبدیل به گاز شده و چرخه ادامه پیدا می کند.
آیا احداث سردخانه دومنظوره دارای توجیه اقتصادی است؟
به اعتقاد کارشناسان در طرح توجیهی سردخانه، این پروژه از لحاظ اقتصادی توجیه پذیر است؛ البته اگر به صورت حساب شده و با مطالعات قبلی وارد مسیر سرمایه گذاری شوید. انتخاب محل مناسب برای احداث سردخانه در توجیه پذیری طرح، فوق العاده حائز اهمیت می باشد.
بدین منظور شما باید دید دقیقی از نوع محصولات کشاورزی زیر کشت و آب و هوای منطقه داشته باشید. به طور مثال احداث سردخانه مرکبات در مناطق شمالی کشور، منطقی است زیرا انواع مرکبات و کیوی در این منطقه به وفور کشت می شوند.
در بنادر و مناطق ساحلی جنوب کشور نیز به علت صید انواع آبزیان، احداث سردخانه منطقی خواهد بود. احداث سردخانه در نزدیکی مناطق گمرکی نیز بسیار سودآور خواهد بود. چرا که مواد غذایی صادراتی و وارداتی به منظور جلوگیری از فساد، مدتی در سردخانه های ترانزیتی نگهداری می شوند تا پروسه انتقال آنها انجام گردد.
هزینه ساخت سردخانه در طرح توجیهی احداث سردخانه
هزینه ساخت یک سردخانه 1000 تنی به شدت وابسته به متغیرهای مختلفی میباشد. این متغیرها شامل موارد زیر هستند:
موقعیت جغرافیایی: مکان ساخت سردخانه بسیار مهم است. هزینهها به میزان تأثیرگذاری محل ساخت بر اجاره زمین، ارتباطات حمل و نقل، و دسترسی به خدمات اساسی مانند آب و برق وابسته است.
نوع سردخانه: نوع سردخانه و تجهیزات مورد استفاده نیز تأثیرگذار است. سردخانههای جدید با تکنولوژیهای پیشرفته هزینههای ساخت بیشتری دارند.
ظرفیت: سردخانه 1000 تنی به معنای ظرفیت نگهداری 1000 تن مواد غذایی میباشد. افزایش ظرفیت به طبع هزینههای ساخت را افزایش میدهد.
مشخصات فیزیکی: مشخصات فیزیکی سردخانه، از جمله ابعاد و ارتفاع، نیاز به مواد ساختمانی مختلف مانند بتن و فلزات، و همچنین نوع سقف و دیوارها، تأثیر مستقیمی بر هزینه دارد.
سیستمهای خنککننده: انتخاب سیستمهای خنککننده، تهویه مطبوع و تجهیزات مرتبط دیگر میتواند هزینه را تغییر دهد.
نیازهای تأمین انرژی: نیاز به برق و سیستمهای نیروی محرکه نیز هزینه را تأثیر میدهد.
تجهیزات امنیتی: سردخانهها نیاز به تجهیزات امنیتی برای حفاظت از مواد غذایی دارند. این نیازها نیز هزینه را افزایش میدهد.
هزینههای مرتبط با مجوزها و مجوزهای ساخت: مراحل مختلف اخذ مجوزها و پروانههای ساخت نیز ممکن است هزینه داشته باشد.
هزینههای مدیریتی و مشاوره: ایجاد یک سردخانه نیاز به مدیریت و مشاوره دارد که هزینههای مربوط به آن نیز مهم است.
عوامل محیطی: شرایط محیطی محل ساخت نیز تأثیرگذار است. به عنوان مثال، در مناطق با اقلیم گرمتر، نیاز به سیستمهای خنککننده قویتر داریم.
با توجه به تفاوتهای بالا، هزینه ساخت یک سردخانه 1000 تنی میتواند به شدت متغیر باشد. برای دقیقترین تخمین هزینهها، توصیه میشود تا یک مهندس متخصص یا مشاور مهندسی مشاوره داده شود تا با بررسی دقیق و شخصیسازی متغیرهای مرتبط با پروژه، هزینههای دقیقتری تعیین شود.
جدیدترین استارت آپ ها با موضوعات کارآفرینی
لیلا کمایستانی –
سپاس بابت مطلب کاملتون
عباس آبادی –
تشکر